Smaken verschillen

Aan de andere kant van de stad staat een heel groot winkelpand. In dit pand huist een enorme meubelzaak. Ze verkopen alles om je huis in te richten. Badkamers, lampen, vloerkleden, tafels, stoelen, bedden, kasten. Om alles te zien heb je een dag nodig. Wij zijn er wel eens geweest, op zoek naar een keukentafel. Het voelt alsof je rondloopt in een pretpark. Regelmatig staan we stil voor een gouden toiletpot in Cleopatra stijl of een grijze leren bank met armleuningen zo breed als een éénpersoonsbed, afgewerkt met glimmende goudkleurige en diamantachtige elementen. Alles is groot, zwaar, donker en glimmend. Vol verbazing lachen we om de wanstaltige lelijkheid van vrijwel alles wat er in deze enorm grote winkel te koop is.

Deze stijl, die zo ver afstaat van onze eigen smaak, vindt niettemin gretig aftrek bij de overgrote meerderheid van de lokale bevolking. Niet alleen de oudere, maar ook de jongere generaties kiezen vrijwel unaniem voor dergelijke meubels en bijpassende gordijnen en behang. Het is wat ze gewend zijn en wat in hun omgeving de norm is. Zouden zij een rondje hippe West-Europese interieurs doen, dan zouden zij zich waarschijnlijk een kriek lachen om al die huizen die op vergelijkbare wijze zijn ingericht en aangekleed met hout, retro en cactussen. Of ze nou aangeboren of aangeleerd zijn, smaken verschillen.

Een paar maanden geleden, kort voor december, werd mij gevraagd of ik zin had om een dag per week te gaan helpen in een weeshuis. In het huis, op een uurtje rijden van de stad, wonen ongeveer 60 kinderen van alle leeftijden. Er wonen ook een aantal jong-volwassenen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking. Een aantal van hen werkt onder de bezielende leiding van Tania in het naaiatelier. Hier maken ze, ieder naar eigen kunnen, kussenslopen, gordijnen en kapotte knieën voor hun huis. Ook naaien ze vanalles om te kunnen verkopen op markten en bazars om zo bij te kunnen dragen aan de financiering van het weeshuis.

De afgelopen paar jaar hielp een Italiaanse hen bij het bedenken van de collectie en de verkoop. Ideeën, patronen, stofkeuze. Ik werd haar opvolger. Sindsdien rij ik elke vrijdag voor dag en dauw naar het weeshuis. De eerste vrijdagen waren een uitdaging. Niet verdwalen. Rijden in sneeuwbuien en over spekgladde wegen. Proberen te communiceren met mijn vaak ontoereikende Russisch. Hun verwachtingen waren hooggespannen. In december zouden er een aantal winterbazars en kerstmarkten plaatsvinden en ik zou daar voor spetterende verkoopcijfers gaan zorgen. Direct op mijn eerste vrijdag werd de waar voor me uitgestald. De kledingcollectie die de Italiaanse met ze had gemaakt, was opgestuurd naar Italie waar zij de bloesjes, jurkjes en pyjamaatjes zou verkopen ten bate van het weeshuis. Maar er was nog vanalles wat ik kon verkopen. Ik zag boompjes gemaakt van nepbankbiljetten. Rondborstige poppetjes met strohaar. Diademen met enorme glimmende bloemen. Hartvormige bakjes van plastic en nephout, versierd met lintjes en plastic kralen. Glinsterend synthetische kussenhoezen. Glimmend van trots en verwachtingsvol keken ze me aan.

Ik wist twee dingen zeker. Eén. Deze spulletjes zouden niet al te best verkopen aan de internationale gemeenschap. Twee. Ik zou dit diplomatiek moeten aanpakken. Met de wetenschap dat er nog slechts drie weken te gaan waren tot de bazars van start zouden gaan, had ik op voorhand een aantal ideeën voorbereid en voorbeelden meegenomen van wat mijns inziens goed verkoopbaar zou zijn en bovendien in korte tijd gemaakt zou kunnen worden. Ik zette mijn tas op tafel en haalde er een stoffen slinger uit. Tania keek naar de slinger. Tania keek naar haar team. Tania's team keek naar de slinger. Vervolgens barstte men eensgezind in lachen uit. “Wat moet je daar nou mee! Dat koopt toch niemand!” Diplomatie was hier helemaal niet nodig. De rest van die eerste vrijdagochtend barstten we regelmatig met z'n allen in lachen uit. Was het niet om mijn overige ideeën, dan was het wel om de indrukwekkende spraakverwarring die regelmatig ontstond door de combinatie van mijn gebrekkige begrip van en spraakvaardigheid in het Russisch en het spraakgebrek van sommige van mijn nieuwe collegas. Niettemin wist ik ze over te halen om in de weken die ons nog restten tot de kerstmarkten, een aantal stoffen slingers en vilten kerstboompjes te maken.

Drie weken later reed ik op een zondagochtend naar de eerste bazar. Tijdens mijn tweede en derde bezoek aan het weeshuis, was ik er achter gekomen dat ze ook fantastisch leuke poezenkussens hadden gemaakt en schattige poesjes die je aan hun staart kan ophangen. In mijn kofferbak stond dus een grote doos vol poezen, rondborstige poppetjes met strohaar, diademen met enorme glimmende bloemen, hartvormige bakjes van plastic en nephout, glinsterend synthetische kussenhoezen, stoffen slingers en vilten kerstboompjes. Ik begon hem te knijpen. Wat nou als ik inderdaad geen slinger zou verkopen? Hoewel ze vrij veel stoffen in hun atelier hebben liggen, zijn de kleuren en kwaliteit over het algemeen niet al te best. Het was nog een hele uitdaging geweest om verschillende stoffen bij elkaar te zoeken voor mooie slingers. De kerstboompjes bestaan uit steeds kleiner wordende vilten rondjes in allerlei kleuren, met een groene basis en een gele ster op top. Hartstikke leuk, maar de internationale gemeenschap is klein en het merendeel van de lokale bevolking moslim. Mocht mijn inschatting fout zijn geweest, dan zou ik - zo bedacht ik terwijl ik de waar uitstalde - zelf aan het eind van de dag een heleboel stoffen slingers en vilten kerstboompjes kopen en met opgeheven hoofd en lege doos vrijdag bij m'n naaiclub aankomen.

Zorgen om niets. De kerstboompjes, slingers en poezen gingen als zoete broodjes over de toonbank. De diademen met enorme glimmende bloemen ook. De opbrengst van de dag was voldoende om ieder kind te voorzien van een broodnodige nieuwe pyjama. Toen ik op vrijdag het naaiatelier weer binnenstapte, voelde ik hoe ik op dat moment echt werd opgenomen in de groep. Ik kreeg dikke knuffels en vol enthousiasme werden er nieuwe kerstboompjes en stoffen slingers gemaakt.

Sindsdien werken we samen als een goed geoliede machine. Mijn ideeën worden nog altijd vaak met bulderend gelach ontvangen. Ik kijk nog altijd vaak met laten we zeggen 'verbazing' naar hun eigen collectie. Smaken verschillen. Zij verkopen hun waar op de lokale bazars waar mensen hun smaak delen. Ik verkoop aan de internationale gemeenschap die stoffen slingers wel ziet zitten. Met elkaar maken we nieuwe plannen. Er wordt hard gewerkt en veel gelachen. We hebben elkaar in het hart gesloten.

Januari 2017