donderdag 5 februari 2015

Moedertaal I

Soms heb je een handje hulp nodig. Dat gevoel had ik onlangs ook. Ieder jaar van de bijna vijf die we hier nu wonen, was een beetje zwaarder. Nadat ik vorig jaar een paar keer op klaarlichte dag een pistool op mijn hoofd had gekregen en ik als gevolg meer en meer binnenbleef, was ik op het punt beland waarop ik dat handje hulp nodig had. Want niet alleen bleef ik steeds meer binnen, ik werd er ook wat knorrig van, ongeduldig. Niet echt, laten we zeggen, gezellig. 

Tijdens het tweede gesprek met de psychologe kon ik op een gegeven moment niet op het juiste woord komen. Je kent dat wel, het ligt op het puntje van je tong, maar het wil er even niet uit. “Aha”, zei de psychologe. “Hier kunnen we weleens een probleempunt hebben.” Verbaasd keek ik haar aan. Even niet op het juiste woord kunnen komen, leek mij niet direct een probleempunt. Dat bleek het ook niet te zijn. “Het Spaans is natuurlijk niet jouw eigen taal, we voeren deze gesprekken in een taal die niet de jouwe is. Je leeft je leven in een taal die niet de jouwe is. Dát zou wel eens een probleempunt kunnen zijn.”

In eerste instantie voelde ik mij – eerlijk is eerlijk – enigszins beledigd. Ik durf mijn Spaans inmiddels vloeiend te noemen en dus geenszins een probleempunt. Uiteraard is mijn woordenschat niet op alle gebieden even ontwikkeld, maar mijn zielenroerselen kan ik toch aardig verwoorden. In tweede instantie moest ik evenwel toegeven dat ik tot een jaar of drie geleden zelf ook regelmatig verzuchtte dat leven in een taal die niet de jouwe is, niet altijd meevalt.

Het eerste half jaar nadat ik uit Nederland vertrok met slechts een paar woorden Spaans op zak, was ronduit uitputtend. Vanaf de eerste dag werd ik geacht in het Spaans te werken: lezen, schrijven, praten, en zonder alternatief. Voordeel was dat ik binnen een paar maanden mijn Spaans had opgekrikt tot een zeer acceptabel en werkbaar niveau. Toen ik vervolgens de Spaanse liefde van mijn leven ontmoette, werd het Spaans dag en nacht mijn voertaal en breidde mijn woordenschat zich razendsnel uit. Tegen de tijd dat we in het huwelijksbootje stapten, draaide ik voor een gedetailleerde Spaanse juridische analyse noch voor een stomende Spaanse liefdesbrief mijn hand nog om. 

Maar toch. Als ik heel erg schrok, stootte ik een reeks krachttermen uit in onvervalst Nederlands. Als ik heel erg boos was, uitte ik dat in duidelijke Nederlandse taal. Ongeacht of degene van wie ik schrok of op wie ik boos was, mij begreep. En als man tijdens een woordenwisseling vroeg wat ik nou eigenlijk wilde zeggen, bracht ik verongelijkt naar voren dat leven in een taal die niet de jouwe is, niet altijd meevalt. 

De afgelopen jaren ben ik dat gevoel kwijtgeraakt. Ik droom inmiddels in het Spaans, ik scheld in het Spaans, en kan heel goed Spaans boos zijn. Mijn moedertaal is het uiteraard niet en zal het ook nooit worden. De Nederlandse taal zit me nu eenmaal als gegoten. Soms kan ik niet op een Nederlands woord komen, omdat ik het lang niet heb gebruikt. Soms kan ik niet op een Spaans woord komen, omdat ik het niet ken. Maar soms is het niet de taal, het vergeten woord of de beperkte woordenschat die je zonder woorden doet zitten. Soms is het het leven dat je even van je woorden beneemt. Maar met dat handje hulp kom ik er wel weer op, in welke taal dan ook.
Februari 2015

14 opmerkingen:

  1. veel sterkte ... jullie komen er wel !

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik denk dat je in zo'n moeilijke situatie leeft dat het een wonder is dat je het zo lang volhoudt! Leve helpende handen in zo'n geval...
    En over die taal, daar ben ik van overtuigd - ik merkte het zelf tijdens mijn stage op hoe belangrijk je moedertaal is/blijft, hoe goed je het ook doet met een andere taal :)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Jij moet wel een heel sterke dame zijn. Bewonderenswaardig hoe jij je uit de slag kan trekken. Af en toe durven inzien dat je ook maar een mens bent ... Ook daarvoor is karakter en moed nodig. Jullie redden het wel.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Fijn om te lezen (de aanleiding van het verhaal natuurlijk niet), ik heb me altijd al afgevraagd of je op een bepaald moment echt in een andere taal kunt beginnen te denken ...

    BeantwoordenVerwijderen
  5. O wat is dit herkenbaar - afgezien van het binnen willen blijven en de pistolen op m'n hoofd dan he. Ik het hier makkelijk met Engels maar het zijn vaak de nuances, de uitdrukkingen, woordenwisselingen en inderdaad naar woorden zoeken zowel in het Engels als het Nederlands. Leuk om dit te lezen, dankje!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. jij bent zowat de moedigste die ik ken! Ik zou het niet kunnen denk ik! Courage meisje!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Jullie reacties doen meer dan een gesprekje hier! Dank jullie wel! :-)

      Verwijderen
  7. Dat jij het daar al zo lang volhoudt, vind ik al heel moedig van je. Het is dan ook niet verwonderlijk dat je af een toe een handje hulp nodig hebt.
    En leuk om te lezen, over taal en hoe je die beetje bij beetje meester wordt.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Eigenlijk is het ook heel erg mooi wat je schrijft ...
    Ondanks alles blijf je voor altijd gebonden met het Nederlands ... en waarschijnlijk nog een hoop andere ´meegekregen´ zaken .
    Maar emoties in taal , geven inderdaad het thuisgevoel . Het is iets dat je denk ik ook nooit echt nog 100% aangeleerd krijgt , zeker niet als volwassene .
    Of ben ik nu te pessimistisch ?
    Alleszins : eigenlijk is dat toch iets prachtigs waartoe een mens in staat is ( dieren misschien ook ) ?
    Een taal aanleren , maar nog meer : de emoties in een taal leren , een echte moedertaal ontwikkelen , een onderdeel van de unieke combinatie die ieder van ons is en ons een band geeft samen .
    En dat thuisgevoel kan soms gewoon even heel erg nodig zijn , zeker als je situaties meemaakt die niet evident zijn .
    Iemand ontdekken met hetzelfde dialect is zo fijn , rijden door een landschap die je aan ´thuis´ doet denken , ... ieder mens heeft dat nodig af en toe .
    Ik zou je zo willen bellen om je het Nederlands weer eventjes te laten voelen , krijg de neiging van een postpakketje klaar te maken met wat instant thuis-/moedertaalgevoel .
    En een oprecht ´petje af´ voor hoe jij je aanpast aan een leven in een andere taal / land . Ik ben blij dat ik daar een klein beetje mag van mee beleven via deze blog :)

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat een lieve woorden! Gelukkig is er skype en kan ik af en toe naar Nederland, Lekker over de markt, hagelslag inslaan, Hollandse luchten bewonderen. Maar gelukkig is er ook heel veel moois aan leven in andere landen en humanitair werk doen!

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Oei jij hebt een moeilijke tijd, maar ik vind je heel dapper dat je het zo op pakt, groots als iemand toegeeft dat je even hulp nodig hebt, niets mis mee, petje af.
    Sterkte!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ik heb niet veel toe te voegen aan alle lieve opmerkingen hierboven, dan enkel bevestigend knikken... :-) xx

    BeantwoordenVerwijderen